Şehir Dedektifi Kent Çevre ve Sanat Derneği çocukların sağlıklı ve güvenli bir çevrede yaşama hakkını odak alan, yaşanabilir şehirlerin ve çevresel değerlerin korunması için izleme ve savunuculuk yapan, kültür ve sanat projeleri üreten, tasarım araçları ve mekânsal tasarım önerileri geliştiren bir sivil toplum örgütüdür.

Şehir Dedektifi Kent Çevre ve Sanat Derneği;

Çocukların doğrudan ya da dolaylı bir şekilde bulunduğu ve kendi hayatlarını etkileyen her konuda karar mekanizmalarını çocuklara açık bir şekilde kurgular.

Olası ya da mevcut bir güvenlik endişesini bildirebilecekleri sistemler kurmakla yükümlüdür.

Tüm işe alımlarda çocuk hakları ve hak temelli yaklaşım ilkeleri odağında ve çocuk güvenliğini gözeterek karar verir.

Tüm aktiviteler/çalışmalar öncesi risk analizleri yapar ve riskleri en aza indirerek ortadan kaldırmayı hedefler.

Şehir Dedektifi Çocuk Güvenliği Politika Belgesi, başta Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme olmak üzere uluslararası insan hakları belgelerine ve 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu’na bağlıdır.

Şehir Dedektifi Çocuk Güvenliği Politika Belgesi 01.11.2024 tarihinde gerçekleştirilen Yönetim Kurulu toplantısı kararıyla kabul edilmiştir.

Kavram Açıklamaları:

Çocuk: Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi ve 5395 sayılı Çocuk Koruma kanunu referans alarak daha erken yaşta ergin olsa bile 18 yaşını doldurmamış kişiyi çocuk olarak kabul eder.

Çocuk güvenliği politikası: Bir kurumun çalışanlarının, planlamalarının ve faaliyetlerinin çocuklara doğrudan ya da dolaylı olarak hiçbir zarar vermemesini sağlamak, ortaya çıkan zarar ihtimalini ilgili makamlara bildirmek için taşıdığı sorumluluğu ifade eder. Çocuk güvenliği politikası, bir kurumun çocuklarla olan teması ve onlar üzerindeki etkisi nedeniyle ortaya çıkabilecek zararı önleme ve uygun şekilde müdahalede bulunmaya olan bağlılığını ortaya koyar. Güvenli çalışma planlarının oluşturulması ve bildirim süreci gibi sistemli prosedürler ile işe alım süreci ve davranış kuralları gibi standartlar belirleyerek, kuruluşların kendi iç işleyişlerinde çalışanlarının, yürütülen plan ve uygulamaların çocuklara hiçbir şekilde zarar vermemesini güvence altına almalarını ve bu süreci izlemelerini kolaylaştırır.

Çocuk ihmali: Çocuğun ihmali çocuğun beslenme, barınma, sağlık, eğitim, gelişim veya diğer temel ihtiyaçlarının karşılanması konusunda yetersiz kalınmasıdır.

Çocuk istismarı ve çocuklara kötü muamele: Çocuğun yetişkinler tarafından sorumluluk, güven veya güç ilişkileri kullanılarak fiziksel, duygusal, ekonomik veya cinsel olarak sömürülmesi, zarara uğratılmasıdır. Çocuk istismarının kültürel boyutu bazı davranışların istismar ya da kötü muamele olup olmadığını ayırt etmeyi zorlaştırabilir. Aynı zamanda çocuk istismarı kasıt taşımayan “iyi” niyetlerle ya da görünür olmayan biçimlerde yapılıyor olabilir. Çocuğun, gördüğü zarar üzerinden yaptığı beyanı istismarı tanımlamak için esastır. Çocuğun zarar gördüğünü bile bile eylemsiz kalmak da istismar davranışı olarak değerlendirilir.

Çocuklarla Doğrudan Temas: Çalışmalar kapsamında bir ya da birden çok çocukla, düzenli ya da düzensiz, kısa ya da uzun zamanlı olarak aynı fiziksel ya da çevrimiçi ortamı paylaşmak, birlikte üretmek demektir. Çocuklardan görüş almak amacıyla görüşmeler/araştırmalar yapmak; çocukların katıldığı toplantılar, forumlar ve/veya atölyeler düzenlemek örnek olarak verilebilir.

Çocuk Koruma ve Çocuk Güvenliği: Çocuk koruma, belli bir ülkede devletin, uluslararası düzenlemelere bağlı olarak, çocukların haklarını korumak üzere tasarladığı yasaları, politika ve sistemleri güçlendirmek üzere üstlendiği alanı tanımlar. Çocuk güvenliği ise bir kurumun çalışanlarının, çalışmalarının ve programlarının çocuklara hiçbir zarar vermemesini sağlamak için yaptığı düzenlemelerdir.

Çocuk Güvenliği Politika Belgesinin Kapsamı

Politika Belgesi, Şehir Dedektifi Kent Çevre ve Sanat Derneği çalışmaları kapsamında aşağıda belirtilenlerin tümüne uygulanır:

1) Şehir Dedektifi Kent Çevre ve Sanat Derneği Ekibi: Dernek Yönetim Kurulu üyeleri, tüm çalışanlar, stajyerler ve Şehir Dedektifi Kent Çevre ve Sanat Derneği’ni temsil eden bireylerin tümü

2) Dış Uzmanlar: Şehir Dedektifi Kent Çevre ve Sanat Derneği adına çalışmalar yapan danışmanlar, uzmanlar, eğitmenler vb.

3) Paydaşlar: Ortak çalışma yürüttüğü sivil ve resmî kurumlar, fon desteği verdiği ve aldığı kurumlar, bağışçılar.

4) Hizmet sağlayıcılar: Hizmet ya da ürün satın aldığı tedarikçiler, yükleniciler, sponsorlar.

5) Ziyaretçiler: Şehir Dedektifi Kent Çevre ve Sanat Derneği çalışmalarının, programların veya etkinliklerinin yürütüldüğü mekânları ziyaret eden, çocuklarla doğrudan veya dolaylı temas içerisinde olabilecek herkes (gazeteciler, politikacılar, araştırmacılar, tanınmış kişiler... vb.)

Sorumlular: Çocuk Güvenliği Politika Belgesi’nin uygulamasını sağlamaktan Şehir Dedektifi Kent Çevre ve Sanat Derneği Yönetim Kurulu, Çocuk Güvenliği Odak Kişisi olan Genel Koordinatörü ve Saha Sorumlusu bizzat sorumludur.

Prosedürler:

Risklerin Önlenmesi:

Şehir Dedektifi Kent Çevre ve Sanat Derneği’nin ve paydaşlarının doğrudan ya da dolaylı temas ettiği tüm çocuklara fiziksel, duygusal, sosyal vb. zarar verme riski taşıdığı farkındalığı ile planlanan tüm çalışmalarda potansiyel riskler öngörülür, risklerin gerçekleşmemesi için gerekli önlemler alınır ve gerektiğinde uygun müdahalelerde bulunulur. Risk önleme sürecinin prosedürleri şunlardır:

Risk Analizi: Etkinliklerin planlama aşamasından uygulama aşamasına çocuk güvenliği risklerinin tespit edilmesini ve en aza indirilmesini sağlamak tüm proje ekibinin görevidir. Çocuk güvenliği düzenlemeleri, tüm süreçlerin bir parçası haline getirilerek düzenli olarak gözden geçirilir. Risk analizi, program planlamasının mekansal düzenlemelerini de içerir. Çocukların bulunacağı tüm etkinliklerde potansiyel fiziki riskler tespit edilir ve en aza indirilmeleri için bir plan yürürlüğe konulur. Planlama, çocukların öncelikli yararı ilkesi uyarınca yürütülür.

Odak Kişi: Şehir Dedektifi Kent Çevre ve Sanat Derneği Çocuk Güvenliği Odak Kişisi Genel Koordinatördür.

Odak Kişisi’nin sorumlulukları şunlardır:

- Tüm planlama ve programlama süreçlerinde çocuk güvenliğini sağlamak;

- Uygulamalardaki çocuk güvenliği risklerini geri bildirimler ve şikâyet- bildirim süreçleri aracılığı ile izlemek;

Çocuk Güvenliği Odak Kişisi’nin tüm çalışanlar, ve paydaşlar ile ziyaretçiler tarafından; çocuklarla doğrudan çalışmalar yapıldığı durumlarda da çocuklar tarafından bilinir olması sağlanır.

Davranış Kuralları: Şehir Dedektifi Kent Çevre ve Sanat Derneği çalışanlarının ya da Şehir Dedektifi Kent Çevre ve Sanat Derneği aracılığı ile çocuklara doğrudan ya da dolaylı temas eden kişilerin (örneğin danışmanlar, hizmet sağlayıcılar, sponsorlar) çocuklara zarar vermesini önlemek; Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin Temel İlkeleri bağlamında çocukları destekleyerek, önceliklendirilerek ve katılımlarını gözeterek güven içinde olmalarını sağlamak için yapmaları ve yapmamaları gerekenleri içerir.

İletişim ve Medya Çalışmaları: Çalışanlar ile paydaşlar çocukların görsellerini, ürünlerini, görüşlerini Davranış Kurallarına uygun biçimde edinir. Bunların Şehir Dedektifi Kent Çevre ve Sanat Derneği tarafından iletişim amacıyla kullanılması durumunda çocuklardan yazılı ya da sözlü ve yasal temsilcilerinden yazılı Aydınlatılmış Onay Formu alınır.

Çocukların Kişisel Bilgi ve Verilerinin Korunması: Çocukların kişisel bilgileri, çocukları ve vasilerini içeren şeffaf bir bilgilendirme süreci ile ve çalışmaların ve hukukun gerektirdiği ölçülerde edinilir. Edinilen bilgiler, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu gereklilikleri dışında, çocukların yararı gözetilerek ve mümkün olduğu ölçüde yine çocuklar ve vasileri bilgilendirilerek kullanılır.

Şehir Dedektifi Kent Çevre ve Sanat Derneği bünyesinde, temsilindeki kişilerin Politika’nın ihlaline tanıklık etmeleri veya ihlal edilme ihtimalini görmeleri halinde aciliyetle Odak Kişisi’ne bildirmeli sehirdedektifi1@gmail.com e-posta adresini bildirim kanalı olarak kullanmalıdırlar. Bildirim, olayın ne zaman ve nerede olduğunu, olayın ne olduğunu ve olaya/konuya kimlerin dahil olduğunu içermelidir. Odak Kişi, yönetim kurulundan Çocuk Güvenliği Komitesi kurulmasını talep eder. Çocuk Güvenliği Komitesi, denetim kurulu ve 2 adet danışmandan oluşur. Çocuk Güvenliği Komitesi bildirimden sonra müdahale ve destek alanlarını belirleyerek harekete geçer Geri bildirimi yanıtlama sürecinde, bildirim konusu olan davranışı sergileyen kişi ve kuruluşun yanı sıra bildirimde bulunan ve güvenliği ihlal edilen çocuğa ve vasisine, alınan önlemler ve yapılan düzenlemelerle ilgili bilgilendirme yapılır.

Davranış Kuralları

Bu belge Şehir Dedektifi Kent Çevre ve Sanat Derneği bünyesinde bulunan tüm yetişkinlerin çocuklarla doğrudan temas ettiği çalışma, etkinlik ve buluşmalarda uymaları gereken davranış kurallarını ifade eder.

1) Çocukları yetişkinlerle eşdeğerli, hak sahibi bireyler olarak görür; özel yaşamına, kimliğine, kişiliğine saygı gösterir. Çocukların potansiyeline güvenir, özerkliğini korur. Bir çocuğun kendisi için yapabileceği şeyleri onun yerine yapmaz.

2) Çocukların haklarının yaşama geçmesinden kendisi de dahil tüm yetişkinlerin sorumlu olduğunu bilir.

3) Çocuklara kendilerinin, ailelerinin, parçası oldukları topluluğun hiçbir özelliği dolayısıyla ayrımcılık yapmaz.

4) Çocuklarla doğrudan iletişimde, cinsiyetçi hitaplar (kızım, oğlum vb.) kullanmaz.

5) Çocukların bulunduğu ortamlarda sigara ve alkol tüketmez, konuşmalarında argo ifadeler kullanmaz.

6) Çocuğun samimi onayını almadan ve gerekmedikçe çocuklarla fiziksel temas kurmaz.

7) Çocukların görüşlerini ciddiye alır.

8) Çocukların farklı fikirlerini ve itirazlarını duyar, sözel ya da fiziksel “hayır” yanıtlarını gözlemler ve dikkate alır.

9) Tüm çalışmaları ve çalışmaların yapılacağı mekanı ilgili çocukların yaşlarına ve ihtiyaçlarına uygun biçimde ve mutlaka olası riskleri önleme niyetiyle planlar, düzenler.

10) Çocuklara ait görsel ya da sözel veri, bilgi ve üretimleri kaydetmeden veya kullanmadan önce, hem çocuklardan hem yasal temsilcilerinden şeffaf biçimde bilgilendirme yaparak onay alır.

11) Doğrudan çocuklarla yapılan çalışmalarda; çocuklardan çalışmalara dair düzenli olarak geri bildirim alır. Geri bildirim sürecini şeffaf ve bilgilendirici biçimde planlar.

12) Çocuk Güvenliği Politikası ile ilgili herhangi bir endişesi veya sorusu olduğunda Çocuk Odak kişisine sehirdedektifi1@gmail.com adresinden ulaşır.

Mutabakat: Şehir Dedektifi Kent Çevre ve Sanat Derneği çocukları etkileyen çalışmalarında yukarıda/ekte belirtilen davranış kurallarını gözetmeyi ve gerekli olduğunda yasal bildirim mekanizmalarını kullanmayı taahhüt eder.